Regl Yoksulluğu | Global Bir Sorun
Teknolojilerin gelişmesi ile birlikte her ne kadar regl dönemi ihtiyaçlarına yönelik çözüm önerileri çeşitlense de, Antik Mısır’dan – regl ürünlerinin tohumlarının atıldığı zamanlardan- günümüze değişmeyen sadece şekil değiştiren bir konu regl yoksulluğu.
Ülkemizde daha yeni yeni konuşulmaya başlanan, sosyal sorumluluk kampanyalarında kendine henüz bir alan yaratabilmiş olan bu global sorunu bir de birlikte inceleyelim istedik.
Regl yoksulluğu nedir?
Regl yoksulluğu; regl olan bireylerin, maddi yetersizlik ve buna bağlı durumlar sebebiyle regl döngüleri boyunca ihtiyaç duydukları ped, tampon gibi regl ürünlerine, temiz su kaynaklarına, eğitim hizmetlerine erişememe sorunlarını kapsıyor.
Yapılan araştırmalara göre dünya çapında en az 500 bin kadın, yaşadığı regl yoksulluğu sebebiyle okula, işe gidemiyor, günlük yaşam pratiklerini yerine getiremiyor. Haliyle bu konu dünya gündeminde çözülmesi gereken önemli konular arasına giriyor.
Türkiye'de regl yoksulluğu
Türkiye’de ise regl yoksulluğunu deneyimleyen kişilere ilişkin ilk kapsamlı çalışma Ocak 2022’de başladı. Menstrüel ürünlere erişimin yeterli olup olmadığının araştırma konusu bile olmaması bir veri bizce.
Elimizdekilere bakarsak; Derin Yoksulluk Ağı’nın pandemi sonrası yayınladığı rapora göre; 103 yoksul haneden 82’sinde hijyen ürünlerine herhangi bir yardım olmaksızın ulaşılamıyor. Kadınlar bu ürünleri lüks olarak görüyor. Bu yoksullukla en çok mevsimlik tarım işçileri, mülteciler ve büyük kentlerin yoksul kesimlerinde yaşayan kadınlar ve kız çocukları mücadele ediyor.
Örneğin; Adana’daki mevsimlik tarım işçisi kadınlar regl dönemlerinde pede erişemedikleri için gazete parçalarını birleştirip ped olarak kullanmak zorunda kalıyor.
Tabii ki dünyada ve ülkemizde olumlu gelişmeler de yok değil.
Kasım 2020’de İskoçya; regl yoksulluğunu ortadan kaldırmayı amaçlayan ve yerel yönetimlere bu ürünleri ihtiyacı olan herkese ücretsiz dağıtma zorunluluğu getiren ilk ülke oldu ve beraberinde 11 ülke daha harekete geçti.
Ne diyelim, darısı başımıza :)
Türkiye’de regl yoksulluğunu ortadan kaldıracak yasa önergeleri henüz kabul edilmedi. Paralelde sivil toplum kuruluşları çalışmalarına devam ediyor. Merak edenler Konuşmamız Gerek Derneği’nin sosyal medya hesaplarına kaynakçadan ulaşabilir.
Peki biz bu konuda farkındalığa sahip bireyler olarak neler yapabiliriz?
- Regl yoksulluğuyla mücadele eden sivil toplum kuruluşlarını takip edebilir, projelerde gönüllü rol alabiliriz.
- Regl hakkında daha fazla konuşarak, regl olmanın normalleşmesine katkı sağlayabiliriz.
- Regli ilk kez deneyimleyecek bireyleri hijyen ürünlerini nasıl satın alabilecekleri konusunda bilgilendirebiliriz.
- Regl ve hijyen ürünlerine uygulanan KDV oranı 29 Mart 2022 tarihi itibarıyla %18’den %8’e düşürülse de bu oran sıfırlanana kadar mücadelenin bir parçası olmaya devam edebiliriz.
İskoçya’da yasa tasarısını sunan İskoçya İşçi Partisi milletvekili Monica Lennon’un dediği gibi "Regl, pandemide durmaz. Bu nedenle, halkın tampon, ped ve yeniden kullanılabilir ürünlere erişimini sağlamak hiç bu kadar önem arz etmemişti.”
