Bir İhmal Sembolü: Spekulum
Jinekolojik muayene pratiğine gölge düşüren bir alet: Spekulum
Filistin'de 176 kadın ile yapılan bir çalışmada jinekolojik muayene sırasında kadınların %81’inin ağrı ve %68’inin rahatsızlık hissettikleri ortaya çıkmış. Bu yüksek oranlara dolaylı ya da dolaysız şekillerde sebep olan ve modern jinekolojik muayene pratiğine gölge düşüren olağan şüphelilerden biri olan 'spekulum'a daha yakından bakalım.
Vajinal muayenelerde vajina kanalına yerleştirilerek rahim ağzının görülebilmesine, vajina duvarlarını ve vajinayı incelemeye imkan sağlayan metalden yapılmış alete spekulum denir. Plastik, kullan-at versiyonları da vardır; ama "vajina için konserve açıcı" olarak betimlendiğini de okumuşluğumuz olan ve pek çok insanın jinekolojik muayenelerden kaçınma sebeplerinden biri olan spekulumun korkutucu görüntüsü kuşkusuz soğuk ve metalik varlığından gelir.
Peki bu aletin ardında yatan gerçeklerin kendisinden de korkutucu olduğunu söylesek?
Vajinal spekulumu icat eden Amerikalı James Marion Sims, siyah köle kadınların üzerinde anestezi uygulamadan korkunç deneyler yapan, cerrahi işlemler gerçekleştiren bir "hekim"di. Acı çektirdiği ve ölümüne sebep olduğu insanlara rağmen bugün hala "modern jinekolojinin babası" olarak anılmakta.
Sözün kısası, spekulum, 200 yıl önce, vajinası olmayan biri tarafından, hastanın konforu dikkate alınmadan tasarlanmış bir alettir ve icadından beri de tasarımı neredeyse hiç değişmemiştir.
Merak etmeyin, son on yılda birçok insan bu durumun kabul edilemez olduğunun farkına vardı ve spekulumun tasarımını iyileştirmeye çalışıyorlar. Fakat hastayı merkeze alan, empatik ve ergonomik bir tasarımın hayaliyle yola çıkan bu farklı grupların karşısında yerleşik düzenin muhafazakarlığı ve "böyle gelmiş böyle gider"cilerin inatları duruyor.
Ne mutlu ki jinekoloji alanına her gün daha da fazla kadın dahil oluyor ve umuyoruz ki hepsi değişimin tetikleyicisi olacaklar.
